Akupunktura a zdrowie nóg - jak wspomóc leczenie żylaków?
12.09.2024
Żylaki kończyn dolnych to powszechny problem zdrowotny, który dotyka znacznej części populacji, częściej kobiet. Są one wynikiem niewydolności żył powierzchownych, co prowadzi do niewłaściwego przepływu krwi i zastoju, objawiającego się charakterystycznymi, poszerzonymi i krętymi naczyniami. Objawy żylaków obejmują ból, obrzęk, uczucie ciężkości, a także skurcze mięśniowe i zmiany skórne. Leczenie żylaków może obejmować metody chirurgiczne, skleroterapię, farmakoterapię oraz podejścia mniej inwazyjne, takie jak akupunktura.
Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TCM), żylaki kończyn dolnych są wynikiem zaburzeń przepływu energii Qi i krwi w ciele, które prowadzą do stagnacji w żyłach nóg. Przyczyny powstawania żylaków w TCM są często związane z kilkoma czynnikami, które mogą wpływać na organizm jednocześnie.
Wilgoć (shi) i flegma (tan) są konceptami w TCM opisującymi patogenne substancje, które mogą zakłócać prawidłowy przepływ energii i krwi. Wilgoć może powodować uczucie ciężkości nóg, obrzęki i stagnację krwi. Wilgoć i flegma mogą wynikać z niezdrowej diety (bogatej w tłuste, ciężkie, słodkie pokarmy) oraz z osłabienia śledziony, co prowadzi do akumulacji wilgoci w organizmie i powstawania żylaków.
Najczęstsze przyczyny powstawania żylaków według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej:
Zastój Qi i krwi
W TCM uważa się, że żylaki są głównie wynikiem zastoju Qi i krwi w kończynach dolnych. Zastój może być spowodowany przez różne czynniki, takie jak brak ruchu, długotrwałe stanie lub siedzenie, a także emocjonalne blokady (np. stres, frustracja). Stagnacja Qi prowadzi do zastoju krwi, co powoduje, że krew nie może płynąć swobodnie, co w konsekwencji powoduje rozszerzanie się i deformację żył.
Osłabienie śledziony i nerek
W medycynie chińskiej śledziona i nerki odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego krążenia krwi i przepływu Qi. Śledziona jest odpowiedzialna za produkcję i kontrolę krwi oraz energii Qi, a nerki są uważane za “korzeń życia” i są kluczowe dla zdrowia żył. Osłabienie śledziony może prowadzić do gromadzenia się wilgoci i flegmy w organizmie, co z kolei powoduje zastój krwi i energii w nogach. Natomiast osłabienie nerek może prowadzić do ogólnego osłabienia tkanek i naczyń krwionośnych, co sprzyja powstawaniu żylaków.
Wilgoć i flegma
Wilgoć (shi) i flegma (tan) są konceptami w TCM opisującymi patogenne substancje, które mogą zakłócać prawidłowy przepływ energii i krwi. Wilgoć może powodować uczucie ciężkości nóg, obrzęki i stagnację krwi. Wilgoć i flegma mogą wynikać z niezdrowej diety (bogatej w tłuste, ciężkie, słodkie pokarmy) oraz z osłabienia śledziony, co prowadzi do akumulacji wilgoci w organizmie i powstawania żylaków.
Niedobór Qi i krwi
Niedobór Qi (energii) i krwi może powodować niewystarczające zasilanie żył i mięśni nóg, co prowadzi do ich osłabienia. Kiedy Qi i krew są osłabione, krążenie staje się wolniejsze, a żyły tracą swoją elastyczność, co sprzyja ich rozszerzaniu się i powstawaniu żylaków.
Zaburzenia wątroby
W TCM wątroba jest odpowiedzialna za przechowywanie krwi i jej prawidłowy przepływ. Jeśli wątroba jest “zastana” (np. z powodu stresu, gniewu, emocjonalnych blokad), może to prowadzić do stagnacji Qi wątroby, co z kolei prowadzi do stagnacji krwi w kończynach dolnych. Wątroba jest również odpowiedzialna za regulację przepływu Qi w całym ciele, a jej zaburzenia mogą prowadzić do problemów z krążeniem.
Niedobór Yin nerek i wątroby
Yin nerek i wątroby jest odpowiedzialne za nawilżenie i odżywienie tkanek. Niedobór Yin może prowadzić do nadmiernego nagrzewania (gorąca) w organizmie, co z kolei może powodować rozszerzenie żył i pogorszenie żylaków. Niedobór Yin może być wynikiem starzenia się, przewlekłej choroby lub niewłaściwego stylu życia.
Niedobór Yang nerek
Yang nerek odpowiada za ciepło i energię ciała. Niedobór Yang prowadzi do zimna w kończynach dolnych, co powoduje, że krew staje się bardziej lepka i trudniej przepływa przez żyły, co może prowadzić do powstawania żylaków.
Najczęściej stosowane punkty akupunkturowe przy żylakach kończyn dolnych:
SP6 (San Yin Jiao) – Punkt Spotkania Trzech Yin
Punkt ten jest używany do poprawy krążenia krwi, wzmocnienia śledziony i nerek oraz zmniejszenia obrzęków. Jest to ważny punkt w leczeniu wielu schorzeń związanych z kończynami dolnymi, w tym żylaków.
SP9 (Yin Ling Quan) – Wiosenny Wzgórek Yin
Pomaga eliminować wilgoć i wspiera przepływ krwi oraz Qi, co może pomóc w redukcji obrzęków i poprawie stanu żył.
ST36 (Zu San Li) – Noga Trzech Cór
Ten punkt jest często stosowany w celu wzmocnienia układu krążenia, poprawy ogólnej energii Qi oraz tonizowania śledziony, co ma pośredni wpływ na zdrowie naczyń krwionośnych.
GB34 (Yang Ling Quan) – Źródło Wzgórza Yang
Punkt ten poprawia przepływ energii w meridianie pęcherzyka żółciowego, co jest pomocne w łagodzeniu bólu i poprawie krążenia w nogach.
BL40 (Wei Zhong) – Centrum Zginaczy
Ten punkt jest kluczowy w przypadku bólów nóg, skurczów mięśniowych oraz problemów z żyłami. Stosowanie go może pomóc w zmniejszeniu bólu i poprawie krążenia krwi w kończynach dolnych.
KI3 (Tai Xi) – Wielki Strumień
Punkt ten wzmacnia nerki i poprawia ogólną cyrkulację krwi, co może być korzystne w przypadku żylaków kończyn dolnych.
LR3 (Tai Chong) – Wielka Wiosna
Punkt ten pomaga w regulacji wątroby, co może mieć pośredni wpływ na zdrowie naczyń krwionośnych i redukcję zastojów krwi.
BL57 (Cheng Shan) – Punkt Podpory
Jest to kluczowy punkt w leczeniu bólu łydek, skurczów mięśniowych oraz w poprawie krążenia żylnego w kończynach dolnych.
Najczęściej stosowane punkty akupunkturowe przy żylakach kończyn dolnych:
SP6 (San Yin Jiao) – Punkt Spotkania Trzech Yin
Punkt ten jest używany do poprawy krążenia krwi, wzmocnienia śledziony i nerek oraz zmniejszenia obrzęków. Jest to ważny punkt w leczeniu wielu schorzeń związanych z kończynami dolnymi, w tym żylaków.
SP9 (Yin Ling Quan) – Wiosenny Wzgórek Yin
Pomaga eliminować wilgoć i wspiera przepływ krwi oraz Qi, co może pomóc w redukcji obrzęków i poprawie stanu żył.
ST36 (Zu San Li) – Noga Trzech Cór
Ten punkt jest często stosowany w celu wzmocnienia układu krążenia, poprawy ogólnej energii Qi oraz tonizowania śledziony, co ma pośredni wpływ na zdrowie naczyń krwionośnych.
GB34 (Yang Ling Quan) – Źródło Wzgórza Yang
Punkt ten poprawia przepływ energii w meridianie pęcherzyka żółciowego, co jest pomocne w łagodzeniu bólu i poprawie krążenia w nogach.
BL40 (Wei Zhong) – Centrum Zginaczy
Ten punkt jest kluczowy w przypadku bólów nóg, skurczów mięśniowych oraz problemów z żyłami. Stosowanie go może pomóc w zmniejszeniu bólu i poprawie krążenia krwi w kończynach dolnych.
KI3 (Tai Xi) – Wielki Strumień
Punkt ten wzmacnia nerki i poprawia ogólną cyrkulację krwi, co może być korzystne w przypadku żylaków kończyn dolnych.
LR3 (Tai Chong) – Wielka Wiosna
Punkt ten pomaga w regulacji wątroby, co może mieć pośredni wpływ na zdrowie naczyń krwionośnych i redukcję zastojów krwi.
BL57 (Cheng Shan) – Punkt Podpory
Jest to kluczowy punkt w leczeniu bólu łydek, skurczów mięśniowych oraz w poprawie krążenia żylnego w kończynach dolnych.
Według tradycyjnej medycyny chińskiej, żylaki są wynikiem kombinacji różnych czynników, takich jak zastój Qi i krwi, osłabienie śledziony i nerek, obecność wilgoci i flegmy oraz zaburzenia wątroby. Kluczem do skutecznego leczenia żylaków jest przywróceniu równowagi energetycznej w organizmie, poprawa przepływu Qi i krwi, a także wzmocnienie narządów odpowiedzialnych za krążenie. Terapie mogą obejmować akupunkturę, ziołolecznictwo, moksybucję, dietetykę oraz zmianę stylu życia.
Źródła:
P. Deadman, Mazin Al-Khafaji, K.Baker, Podręcznik akupunktury